Một thời để nhớ: Sài Gòn Chợ Lớn xưa

Xem thêm:

• Chợ An Đông dưới góc nhìn của người xưa

Chợ lớn là tên của khu vực người Hoa sinh sống nằm ven kênh Tẻ, bắt đầu từ Quận 5 đến Quận 6 Thành phố Hồ Chí Minh. Khi xưa khu vực này lập thành một thành phố - thành phố Chợ Lớn. Đến khoảng 1930 – 1950 Sài Gòn và Chợ Lớn sáp nhập vào nhau.

Người Hoa đến đây sinh sống từ trước năm 1698, do không chịu quy phục nhà Thanh (Trung Quốc), lập nên làng Minh Hương tại Đề Ngạn, đến năm 1776 người Hoa ở Cù Lao Phố về lánh nạn, hợp với số người Hoa tại đây trở thành nơi tập trung đông người hoa nhất.

Chợ Lớn xưa

Người Hoa tập trung đông rồi hoạt động buôn bán trở nên nhộn nhịp, người Hoa phát triển chợ đã có từ trước, chợ nhanh chóng phát triển với quy mô ngày càng lớn, chợ Sài Gòn lớn hơn so với Tân Kiểng nên được gọi là Chợ Lớn, về sau Chợ Lớn được dùng để đặt tên cho vùng đất này.

Giai đoạn trước 1975

Thành phố Chợ Lớn được thành lập 06/06/1865 đến 20/10/1879, Thống đốc Nam Kỳ công nhận Chợ Lớn là đô thị loại 2, ngang cấp tỉnh. Là đơn vị tách biệt hẳng với tỉnh Chợ Lớn, nhưng trụ sở các cơ quan chính quyền của tỉnh Chợ Lớn đều đặt tại thành phố Chợ Lớn.

Năm 1882, tuyến xe điện nối liền Sài Gòn và Chợ Lớn được đưa vào hoạt động. Đến năm 1930, hai thành phố Sài Gòn và Chợ Lớn đã giáp nhau tại vị trí nay là đường Nguyễn Văn Cừ. Ngày 27 tháng 4 năm 1931, khu Sài Gòn - Chợ Lớn được thành lập lại theo Sắc lệnh của Tổng thống Pháp. Đứng đầu khu là một Khu trưởng, do Toàn quyền Đông Dương bổ nhiệm. Khu trưởng là Chủ tịch Hội đồng quản lý khu Sài Gòn-Chợ Lớn. Chức Thị trưởng vẫn còn tồn tại đến năm 1934, nhưng một số quyền hạn của chức này chuyển sang cho Khu trưởng.

Kể từ năm 1956, theo học giả Vương Hồng Sển, Chợ Lớn bị lấy đi một phần nhập với Gia Định, còn một phần nhập với Tân An làm ra tỉnh Long An. Riêng thành phố Chợ Lớn (nơi có chợ Bình Tây ngày nay) thì nhập với Sài Gòn làm thành Đô thành Sài Gòn.

Điểm tham quan nổi bật

Ở đây có nhiều chùa, đình và hội quán của người Hoa, như: chùa Bà Thiên Hậu, đình Minh Hương Gia Thạnh, Hội quán Hà Chương, Hội quán Ôn Lăng, Hội Quán Nghĩa An, Hội Quán Nhị Phủ, Hội Quán Sùng Chính...Ngoài ra, ở đây còn các chợ luôn là những đầu mối bán sỉ cùa thành phố, như: chợ Bình Tây, chợ Kim Biên, chợ vải Soái Kình Lâm... Đáng kể thêm là tại đây có nhiều quán ăn và tiệm thuốc bắc của người Hoa.